Słowniczek AZ.pl (część 1)

Ten tekst przeczytasz w 20 minut.

Często zdarza się, że pewne pytania dotyczące nie tylko usług w AZ.pl, ale też ogólnych pojęć z nimi związanych, pojawiają się regularnie wśród użytkowników sieci i osób korzystających z usług AZ.pl. W związku z tym zebrałam najważniejsze kwestie w jeden artykuł w formie słowniczka, w którym przedstawiłam najważniejsze zagadnienia związane ze stronami internetowymi, hostingami, serwerami czy handlem w sieci. Mam nadzieję, że po lekturze wiele kwestii zostanie wyjaśnionych, a Wasze pytania nie zostaną bez odpowiedzi. Zacznijmy od…

A jak aktualizacja

Kiedy mówimy o aktualizacji strony internetowej, pojawiają się pytania: jak często powinno się aktualizować witrynę internetową? Jak wykonać taką aktualizację? Co powinno zostać aktualizowane? Czy aktualizacja wpłynie na pozycjonowanie? Należy jednak zacząć od podstawowego pytania: co to jest aktualizacja strony internetowej?

Aktualizacja strony internetowej składa się z kilku czynności. Nie jest jednak powiedziane, że stronę należy przebudować od A do Z, aby uznać ja za zaktualizowaną. Aktualizacja może polegać na:

• dodaniu nowych i poprawie działających funkcjonalności (np. blog czy sekcja z historią firmy),
• zmianie lub wprowadzeniu nowych treści na stronie (nowe, odświeżone treści oparte o właściwie dobrane słowa kluczowe pozytywnie wpłyną nie tylko na odbiór witryny, ale też na jej pozycję w wyszukiwarkach; warto również zainteresować potencjalnych klientów nowościami w ofercie, np. dodając sekcję „Aktualności”),
• zmianie wyglądu strony (dostosowanie witryny od strony graficznej czy użytkowej do najnowszych trendów i wymagań użytkowników),
• czynnościach związanych z aktualizacjami CMSa,
• usunięciu niepotrzebnych funkcjonalności czy przedawnionych treści (np. nieaktualnych wpisów na blogu, ofert, promocji czy wycofanych produktów).

Co więcej, regularne aktualizowanie Twojej strony pozytywnie wpłynie na jej widoczność w wyszukiwarce Google. Jednym z czynników, który wpływa na pozycję w tej wyszukiwarce, są właśnie zmiany na stronie. Budowanie pozycji strony w wyszukiwarce jest procesem długotrwałym i często wymaga wielu poprawek na stronie. Jeśli witryna nie będzie aktualizowana na bieżąco, po pewnym czasie może okazać się, że jej przebudowa będzie tak czasochłonna, że szybszym rozwiązaniem okaże się założenie nowej strony. A to oznacza nie tylko niższą pozycję w wyszukiwarkach, ale też dodatkowe koszty związane z zaprojektowaniem nowej witryny.

Przede wszystkim, aktualizacja nie powinna być działaniem spontanicznym, a przemyślaną i dobrze zaplanowaną decyzją. Niestety, już na etapie zakładania strony internetowej powinniśmy zdawać sobie sprawę, że nie jest to proces jednorazowy, a dodatkowe zadanie, które wymaga poświęcenia czasu i uwagi.

Jak wykonać aktualizację?

Nierzadko zdarza się, że podczas przeglądania strony internetowej można napotkać na trudności związane ze znalezieniem potrzebnych informacji czy poruszaniem się po stronie. Równie często witryna uruchomiona na urządzeniu mobilnym działa znacznie gorzej, niż na urządzeniu stacjonarnym. Jeśli zauważasz takie problemy na swojej stronie, są to aspekty, które należy wyeliminować podczas aktualizacji w pierwszej kolejności.

Podczas aktualizowania strony warto zainteresować się, jakie trendy panują obecnie w ich projektowaniu oraz poznać nowe technologie związane z tworzeniem stron internetowych. Nowoczesny wygląd strony nie tylko zachęci użytkowników do korzystania z niej, ale też pokaże osobom, które już wcześniej z niej korzystały, że stale dbasz o rozwój swojej działalności. Dbanie o przejrzystość treści na stronie i cykliczne aktualizowanie oferty produktowej sprawią, że użytkownicy częściej będą chcieli powrócić na taką stronę. W przypadku, gdy witryna zawiera przestarzałe informacje lub oferty, użytkownik może poczuć się oszukany, a przede wszystkim nie będzie chciał poświęcać czasu na szukanie aktualnych informacji. Jeżeli Twoja witryna przypomina stronę założoną dekadę temu, potencjalni klienci mogą odnieść mylne wrażenie, że firma zakończyła swoją działalność i będą szukać rozwiązań u konkurencji.

Zarówno przy zakładaniu jak i późniejszych aktualizacjach strony należy pamiętać, że niezależnie, czemu dana strona ma służyć, jest ona wizytówką Twoją lub Twojej firmy. Dlatego też powinna ona być zaprojektowana estetycznie, w sposób przyjazny dla użytkownika i dostosowana do treści, które się na niej znajdują. Przede wszystkim pamiętaj jednak, że jest to Twoje miejsce w sieci.

Co aktualizować?

Dodatkowo regularne aktualizowanie Twojej strony zwiększy jej bezpieczeństwo. Nowoczesne strony charakteryzują się lepszą odpornością na ataki z zewnątrz oraz zwiększoną ochroną przechowywanych danych. W szczególności dotyczy to aktualizacji CMSów — zapobiegają one ingerencji osób trzecich w kod strony czy występowaniu niebezpiecznych luk w zabezpieczeniach. Zaktualizowana witryna oznacza również znacznie większą prędkość ładowania strony. Aktualizacja strony pozwala też na naprawienie błędów popełnionych podczas procesu tworzenia strony lub poprzedniej aktualizacji.

Jeżeli posiadasz stronę, która działa na najpopularniejszym na świecie CMSie, jakiem jest WordPress, samodzielnie możesz zaktualizować wszystkie pluginy czy motywy. Nie wykonuj jednak wszystkich aktualizacji naraz — może się okazać, że nowe wersje wtyczek nie są ze sobą kompatybilne lub po aktualizacji nie działają poprawnie. Zawsze po przeprowadzeniu takiej aktualizacji przetestuj jej działanie przed wykonaniem następnej. Również aktualizacja treści czy proste zmiany wizualne nie powinny stanowić problemu w przypadku tego systemu  zarządzania treścią. Tak samo ważna jest aktualizacja silnika WordPressa. Podobne czynności należy wykonać również w przypadku korzystania z innego CMSa. Oczywiście, przed każdą aktualizacją pamiętaj o stworzeniu backupu swojej strony internetowej, na wypadek, gdyby podczas prac związanych z aktualizacją wystąpiły jakiekolwiek błędy.

B jak bazy danych

Bazą danych nazywamy pewien zbiór logicznie uporządkowanych i powiązanych ze sobą na różne sposoby danych cyfrowych zapisanych w tym zbiorze w określony sposób. Steruje nią DBSM (ang. data base management system — system zarządzania bazą danych). W połączeniu DBSM oraz baza danych tworzą system bazodanowy, który często w skrócie nazywa się po prostu bazą danych. Dostęp do bazy danych zapewnia język SQL (ang. structured query language — strukturalny język zapytań).

Przykładem używania pewnych baz danych z życia codziennego może być dziennik lekcyjny. W tym założeniu dziennik lekcyjny jest bazą danych, a poszczególne przedmioty, uczniowie oraz oceny są powiązanymi ze sobą tabelami. W momencie, gdy chcemy się dowiedzieć, jaką dany uczeń uzyskał ocenę ze sprawdzianu z biologii, musimy pobrać rekord z tabeli oceny na podstawie identyfikatora ucznia, przedmiotu i typu oceny.

Strona internetowa korzysta z informacji przechowywanych w bazach za pomocą skryptów. Dane są przechowywane w tabelach w postaci rekordów, które za pomocą tych skryptów mogą być wyszukiwane, gromadzone, edytowane, usuwane lub dodawane. Każda tabela pełni inną funkcję, np. przechowuje informacje dotyczące zamówień. Z baz danych korzysta wiele popularnych aplikacji, takich jak WordPress czy PrestaShop. Oprócz CMSów wiele z bardziej skomplikowanych stron internetowych również korzysta z baz danych.

Rodzaje baz danych

1. Bazy proste:
   • Kartotekowe — dane są zgromadzone w prostych tabelach w jednym dokumencie (np. plik tekstowy na dysku komputera). Tablice w tym modelu nie współpracują ze sobą. Tworzone są zazwyczaj w edytorach tekstu lub arkuszach kalkulacyjnych.
   • Hierarchiczne — ten typ bazy opiera się na nadrzędności i podrzędności. Bazują one na tabeli głównej, która wskazuje związane z nią tabele podrzędne w modelu przypominającym odwrócone drzewo.
2. Bazy złożone:
   • Relacyjne — dane są zapisane za pomocą krotek (wierszy) oraz atrybutów (kolumn), czyli pewnych rekordów. W ich przypadku dane są pogrupowane w relacje (tabele składające się z kolumn i wierszy), a powiązania między nimi są realizowane za pomocą związków.
   • Obiektowe — dane są pogrupowane w obiekty.
   • Relacyjno-obiektowe — połączenie baz relacyjnych i obiektowych. Dane są przechowywane w taki sposób, jak w bazach relacyjnych, jednak opierają  się one na obiektach.
   • Strumieniowe — dane są pogrupowane w strumienie danych.
   • Temporalne — jako jedyne zbierają informacje o czasie wprowadzenia danych do tabeli oraz o ich czasie ważności.
   • Nierelacyjne (tzw. NoSQL) — zbiór typów baz danych, w których dane są przedstawione w inny sposób, niż relacje i związki między tabelami.

Obecnie najczęściej wykorzystuje się relacyjne i obiektowe bazy danych. Najpopularniejsze systemy bazodanowe to m.in.

• PostgreSQL,
• MySQL,
• SQLite,
• Oracle,
• SQL Server,
• HyperSQL,
• DB2,
• Informix,
• SQLServer,
• Sybase.

Z dwóch pierwszych możesz korzystać, jeśli posiadasz hosting w AZ.pl. Domyślnie system MySQL działa na silniku InnoDB. Bazy danych różnią się od siebie sposobem ich implementacji, a często też tzw. dialektem języka SQL.

Dzięki bazom danych, jakie oferuje AZ.pl, korzystanie z naszych hostingów jest niezwykle bezpieczne i wygodne. Bazy danych w AZ.pl działają szybko, gdyż są przechowywane na dyskach NVMe. To właśnie dzięki nim Twoja strona będzie, niezależnie od urządzenia, ładować się niezwykle szybko. Z naszymi bazami możesz łączyć się za pomocą dowolnej aplikacji. Codziennie tworzymy kopie zapasowe Twoich baz oraz zapewniamy im ochronę antywirusową poprzez ich skanowanie.

Problemy z obsługa baz danych w AZ.pl

Jeżeli obsługa baz danych w AZ.pl sprawia Ci jakiekolwiek problemy, skontaktuj się z naszymi konsultantami lub odszukaj potrzebnych informacji w poniższych artykułach:

• Jak dodać i zarządzać bazami danych w AZ.pl?
• W jaki sposób utworzyć bazę danych w AZ.pl?
• Jak przenieść bazę danych do nowego AZ.pl?
• W jaki sposób zmienić hasło do bazy danych w panelu AZ.pl?
• Jak usunąć bazę danych na hostingu AZ.pl?
• W jaki sposób przenieść stronę WWW do nowego AZ.pl?

C jak cron

Program cron jest podstawowym narzędziem służącym do cyklicznego uruchamiania konkretnych procesów, poleceń, programów, zadań i  skryptów w systemach z rodziny Unix. Dzięki programowi stworzonemu przez Paula Vixie możliwe jest zautomatyzowanie pewnych zadań, aby można je było wykonywać w określonych wcześniej terminach — w sposób cykliczny, o ustalonej porze lub w konkretne dni. Cron jest również nazywany harmonogramem zadań, cyklicznym wykonywaniem zadań, cyklicznym uruchamianiem czy zadaniem cyklicznym. Jego nazwa pochodzi od greckiego boga będącego uosobieniem czasu — Chronosa.

Dzięki programowi cron możliwe jest między innymi automatyczne uruchomienie skryptów odpowiedzialnych za wykonywanie kopii zapasowych czy aktualizacji systemu.

Program cron składa się z dwóch programów: serwera i klienta. Serwer odpowiada za uruchamianie zadań. System wyszukuje co minutę pliki crontab, które są zgodne z nazwą użytkownika i ładuje je do pamięci wraz z odpowiednim plikiem konfiguracyjnym. Sprawdza również, czy w przeciągu ostatniej minuty tabela nie była modyfikowana. Jeśli tak, następuje przeładowanie tabeli. Dzięki temu nie jest konieczne restartowanie systemu po każdej modyfikacji. Pliki są odczytywane od góry do dołu, więc zmiana ustawień będzie miała wpływ jedynie na komendy znajdujące się poniżej danej linii.

crontab

Crontab jest zarówno nazwą tabeli w systemie cron, jak i nazwą programu klienckiego służącego do obsługi danej tabeli. Dzięki niemu możesz zarządzać należącymi do użytkowników plikami crontab. Tabela systemowa różni się nieco składnią. Między określeniem częstotliwości wykonywania polecenia a jego nazwą należy uzupełnić dodatkową kolumnę, określającą użytkownika, z którego uprawnieniami zostanie uruchomione polecenie.

Podstawowe dyrektywy

Koniecznie należy pamiętać, że puste wiersze, spacje, tabulatory oraz komentarze (zaczynające się od znaku #) są ignorowane. Jeśli jednak komentarz znajduje się w tym samym wierszu co komenda, będą traktowane jako jej część.

• crontab -l — wyświetlanie aktualnej tabeli użytkownika.
• crontab -r — usuwanie aktualnej tabeli użytkownika (-i pozwala na upewnienie się, że użytkownik chce usunąć tabelę).
• crontab -e — edycja aktualnej tabeli użytkownika.
• crontab -u — określa użytkownika, przez którego tabele mogą być używane lub modyfikowane (domyślnie jest nim użytkownik obsługujący program).
• crontab -l — wypisanie bieżącej tabeli na standardowym wyjściu.
• man 5 crontab — więcej informacji.
• xxxxx polecenie — konstrukcja polecenia; każdy znak „x” oznacza odpowiednio minuty (liczby od 0 do 59, jeśli wpiszesz 0, oznacza to, że polecenie ma się wykonać zero minut po rozpoczęciu godziny, np. 13:00, 14:00 itd.), godziny (liczby od 0 do 23), dni miesiąca (liczby od 1 do 31 lub skrót angielskich dni tygodnia — mon, tue, wed, thu, fri, sat, sun), miesiące (liczby od 0 do 12, przy czym zarówno 0 jak i 1 oznaczają styczeń, lub angielskie skróty: jan, feb, mar, apr, may, jun, jul, aug, sept, oct, nov oraz dec) oraz dni tygodnia (liczby 0 do 7, gdzie zarówno 0, jak i 7 oznaczają niedzielę — również można je podawać za pomocą angielskich skrótów).
• @yearly — wykonanie polecenia pierwszego dnia w roku.
• @annually — wykonanie polecenia pierwszego dnia w roku.
• @monthly — wykonanie polecenia pierwszego dnia miesiąca o północy.
• @weekly — wykonanie polecenia co poniedziałek o północy.
• @daily — wykonanie polecenia codziennie o północy.
• @midnight — wykonanie polecenia codziennie o północy.
• @hourly — wykonanie polecenia o pełniej godzinie.
• @root — wykonanie polecenia przy każdym uruchomieniu programu.

Dodatkowo warto zapamiętać, że jeśli podasz zarówno dzień tygodnia, jak i dzień miesiąca, komenda wykona się w obu przypadkach.

Przykładowe polecenia

• • 0,30 * * * * — polecenie wykona się o każdej „zerowej” oraz trzydziestej minucie godziny każdego dnia każdego miesiąca.
  • * * */2 * * — polecenie wykona się w dni parzyste każdego miesiąca o godzinie 1:15 (domyślna godzina).
  • * * * * 1-5 — polecenie wykona się od poniedziałku do piątku o godzinie 1:15.
  • 1 2  * * * — polecenie uruchomi się minutę po godzinie 2 każdego dnia każdego miesiąca.
  • 3 4 5 * * — polecenie uruchomi się piątego dnia każdego miesiąca o godzinie 4:03.
  • 6 0-23/2 * * * — polecenie uruchomi się 6 minut po godzinie 24, 2, 4 itd. każdego dnia każdego miesiąca.
  • 7 8 * * mon — polecenie uruchomi się o godzinie 8:07 w poniedziałek.
  • 9 0 * * 1,2 — polecenie uruchomi się 9 minut po północy w poniedziałki i wtorki.
  • */3 * * * *  — polecenie uruchomi się co 3 minuty.
  • 11,12,13 14-21 * * * — polecenie uruchomi się w każdej 11, 12 i 13 minucie godziny, między 14 a 21 każdego dnia miesiąca.
  • 15 16 * * mon-fri/2 — polecenie uruchomi się w każdy poniedziałek, środę i piątek o 16:15.

Dowiedz się, jak skonfigurować pliki cron w AZ.pl z tego artykułu.

D jak domena

Domena internetowa (np. blog.az.pl) to nic innego jak adres, pod którym użytkownicy mogą znaleźć Twoją stronę internetową, serwer czy pocztę e-mail w sieci. Aby dostać się do danego zasobu w sieci, należy wpisać adres danej domeny w pasek adresu w przeglądarce. Dzięki istnieniu domen nie musisz pamiętać długich ciągów cyfr, jakimi są adresy IP. Domena jest elementem adresu DNS (ang. Domain Name System), który składa się z minimum dwóch części (tzw. etykiet) rozdzielonych kropkami: nazwy głównej oraz jej rozszerzenia (końcówki). Usługa DNS tłumaczy domenę na adres IP, dzięki czemu urządzenia mogą odnaleźć poszukiwany zasób na hostingu. Każda domena obsługiwana jest przez dwa serwery DNS, aby zachować ciągłość jej działania.

Do założenia strony w sieci konieczne jest posiadanie domeny oraz serwera, na którym znajdą się zasoby dostępne pod tą domeną. Nazwa domeny musi być niepowtarzalna — nie jest możliwa sytuacja, w której pod tą samą domeną będzie znajdowało się kilka różnych stron internetowych. Kilka domen może jednak kierować na jedną witrynę. Warto pamiętać, że wielkość liter w adresie nie ma znaczenia — jeśli zarejestrowana jest domena az.pl, to po wpisaniu w pasek adresu AZ.PL zostaniesz przekierowany na stronę az.pl. Nazwy adresów mogą się składać z liter (również polskich znaków diakrytycznych, np. ą — są to tzw. domeny IDN), cyfr oraz dywizu (znaku specjalnego  „-”).

Rejestracją domen zajmują się dwie instytucje — IANA oraz ICANN. Powołują one dla każdego państwa odrębną instytucję, która lokalnie zajmuje się administrowaniem domenami. W Polsce za zarządzanie domenami odpowiedzialny jest NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa). Odpowiada on za administrowanie domenami .pl. To właśnie NASK zezwala usługodawcom na dystrybucję domen ze wspomnianym rozszerzeniem. Zazwyczaj minimalny okres rejestracji domeny wynosi rok, jednak w niektórych przypadkach może on być dłuższy.

Cykl życia domeny

Jeśli osoba posiadająca domenę nie opłaci jej przedłużenia, trafia ona do puli domen wolnych. Wcześniej jednak przechodzi ona w okres kwarantanny, różny w zależności od rodzaju domeny. Przykładowo, dla rozszerzenia .pl jest to 30 dni. Podczas okresu kwarantanny zawartość hostingu nie jest dostępna dla użytkowników. Jeśli dana osoba przegapiła termin płatności i chce odzyskać swoją domenę, powinna skontaktować się z rejestratorem.

Aby strona była dostępna dla wszystkich użytkowników, konieczne jest powiązanie domeny z hostingiem. W ramach jednej zakupionej domeny możesz stworzyć bezpłatnie kilka subdomen (np. blog.az.pl). Mogą one przekierowywać na różne strony lub zasoby.

W dużym uproszczeniu, domeny można podzielić na:

• globalne (międzynarodowe, TLD — najwyższego poziomu) — .com, .net, .org, .info
• narodowe (krajowe, ccTLD — najwyższego poziomu, składają się z dwóch liter) — .pl, .de, .nl
• regionalne (SLD) — .waw.pl, mazury.pl, krakow.pl
• funkcjonalne (gTLD) — .edu, .gov, .hotel, .travel, .net, .taxi, .store
• funkcjonalne drugiego poziomu (złożone z dwóch etykiet oddzielonych kropką, SLD) — .com.pl, .net.pl, .edu.pl, .sklep.pl

Jak wybrać dobrą nazwę domeny?

Niestety, nie istnieje uniwersalny poradnik krok po kroku dający 100% gwarancji wybrania dobrej nazwy dla domeny. Istnieje jednak kilka wskazówek, o których należy pamiętać, wybierając nazwę domeny:

• Nazwa powinna kojarzyć się z Twoją działalnością — może być to nazwa firmy czy organizacji, której dedykowana jest witryna.
• Jeśli nazwa domeny, która została przez Ciebie wybrana, jest zajęta, sprawdź, czy nie jest wolne inne rozszerzenie — najczęściej rejestrowane domeny w Polsce mają końcówki .pl oraz .com
• Skorzystaj z odpowiedniej końcówki — jeśli Twoja strona przedstawia Twoje fotografie, sprawdź rozszerzenie .art; jeśli działasz na terenie Niemiec, wybierz rozszerzenie .de; jeśli prowadzisz działalność edukacyjną, sprawdzi się rozszerzenie .edu.pl — istnieje wiele wariantów końcówek, które można w kreatywny sposób połączyć z nazwą Twojej działalności.
• Warto od razu zarejestrować kilka rozszerzeń — unikniesz nieporozumień związanych z tą samą nazwą główną o różnych końcówkach, co może wpłynąć na rozpoznawalności organizacji; zdarza się, że takie rozszerzenia są wykupowane przez konkurencyjne firmy, które potem żądają za nie niemałych sum.
• Unikaj polskich znaków diakrytycznych — jeśli jest to możliwe; w tym wypadku również warto wykupić oba warianty domeny; nie tylko uniemożliwisz konkurencji rejestrację podobnej domeny, ale też nazwa będzie łatwiejsza do wymówienia np. w reklamach telewizyjnych.
• Wybierz nazwę, której nie będzie potrzeby zmieniać — powinna być profesjonalna, krótka i związana z zawartością strony; niewiele osób wpisuje pełną domenę w pasek adresu — większość wpisuje frazy, które są związane z szukaną zawartością.

Jeżeli obsługa domen w AZ.pl sprawia Ci jakiekolwiek problemy, skontaktuj się z naszymi konsultantami lub odszukaj potrzebnych informacji w poniższych artykułach:

• Jak zmienić przekierowanie poczty dla domeny w AZ.pl?
• Co to jest .pl Registry Lock? Czy jest to dostępne w AZ.pl?
• W jaki sposób skierować domenę na DNS w AZ.pl? Jak przekierować ruch poza AZ.pl?
• W jaki sposób dodać domenę w Panelu klienta AZ.pl?
• Jak przełączyć lub przywrócić domenę na serwery DNS AZ.pl?

E jak e-commerce

Termin e-commerce można przetłumaczyć na język polski jako handel elektroniczny, handel internetowy, e-handel czy też elektroniczna gospodarka. Najprościej mówiąc, jest to sprzedaż różnych towarów czy usług za pomocą sieci teleinformatycznych. Drogą internetową musi jedynie zostać przeprowadzona transakcja. Jej opłacenie i dostawa może odbywać się w tradycyjny sposób. Wobec tego e-commerce to nie tylko prowadzenie sklepu internetowego. To również wszystkie aukcje, reklamy kontekstowe, zakłady bukmacherskie, programy partnerskie, licytacje, aplikacje mobilne, bankowość elektroniczna, przetargi, kantory wymiany walut, serwisy ogłoszeniowe, platformy promujące zakupy grupowe, a nawet media społecznościowe prowadzone we wspomniany sposób.

Tę stosunkowo młodą gałąź gospodarki można podzielić na 4 formy, w których odbywają się transakcje:

• B2B (Business to Business) – transakcje między dwoma przedsiębiorstwami.
• B2C (Business to Customer) – transakcje między przedsiębiorstwem a konsumentem.
• C2B (Customer to Business) – transakcje między konsumentem a przedsiębiorstwem (najrzadziej spotykana forma).
• C2C (Customer to Customer) – transakcje między dwoma konsumentami (jeden z nich przejmuje wówczas rolę przedsiębiorstwa).

Obecnie wartość całego rynku e-commerce w Polsce to prawie 40 milionów złotych. W sieci istnieje około 20 tysięcy Polskich e-sklepów, a pierwszy z nich powstał już w 1997 roku, czyli w momencie, gdy IBM wdrożył termin e-commerce do powszechnego użytkowania.

Głównym zadaniem osób związanych z e-commerce jest wypromowanie sklepu internetowego, nie ponosząc przy tym wysokich kosztów przy zachowaniu odpowiedniego poziomu zadowolenia osób odwiedzających witrynę.

Prowadzenie takiej działalności ma wiele zalet:

• Sklep internetowy nie wymaga pracy w ustalonych godzinach, tak, jak w przypadku sklepów stacjonarnych.
• Większość procesów związanych z zamówieniami może zostać zautomatyzowana.
• Przy odpowiednim zarządzaniu sklepem, tego rodzaju biznes może przynosić ogromne zyski przy niewielkich kosztach.
• Może się okazać, że jest to tańsze rozwiązanie niż w przypadku sklepu stacjonarnego. Przykładowo, mały sklep internetowy można prowadzić z domu. Przestrzenie magazynowe nie są przecież potrzebne w przypadku kilku dostępnych produktów.
• Sklep internetowy jest stosunkowo łatwy w prowadzeniu.

Jak założyć i dbać o sklep internetowy?

O czym w takim razie należy pamiętać, zakładając sklep internetowy?

• Obserwuj trendy — warto na bieżąco analizować trendy panujące w branży e-commerce. Dzięki temu przyciągniesz więcej klientów i wyprzedzisz konkurencję. W szczególności warto pamiętać o regularnym aktualizowaniu strony Twojego sklepu i dostosowywaniu jej do panujących standardów, o czym pisałam już wcześniej.
• Dbaj o komunikację — jeżeli Twój sklep ma konkurencyjne ceny i oferujesz unikatowe produkty lub usługi, a mimo to ruch na Twojej stronie nie jest zadowalający, być może niedostatecznie dbasz o komunikację ze swoimi odbiorcami. Warto pamiętać, że w dobie mediów społecznościowych to właśnie tam często konsumenci szukają inspiracji zakupowych. Prowadź aktywnie profile marki na mediach społecznościowych i doceń możliwości reklamy w sieci. Zadbaj również o dobrą ocenę kontaktu klienta (również potencjalnego) z firmą. Odbieranie telefonów czy odpisywanie na maile lub inne wiadomości jest podstawą w zachowaniu dobrego poziomu komunikacji. Innym sposobem na komunikację mogą być newslettery, czyli maile wysyłane do klientów w regularnych odstępach czasowych. Mogą one zawierać informacje o nowościach w sklepie, zmianach, które w nim zaszły czy aktualne…
• Promocje — stali klienci poczują się docenieni np. poprzez program punktów lojalnościowych. Nowi klienci chętniej wrócą do Twojego sklepu, jeśli „na start” otrzymają np. rabat na pierwsze zamówienie. Wiele osób robi zakupy przed różnymi świętami — warto wówczas przygotować na takie okazje oferty specjalne.
• Transparentność — cecha, o której głośno jest już od jakiegoś czasu. Nie zapominaj jasno określić kosztów i sposobów dostawy, cen produktów lub usług czy zasad zwrotu przedmiotów.
• Analizuj — sprawdzaj, co podoba się osobom odwiedzającym Twoją stronę internetową, a co nie przypada im do gustu. Regularnie badaj, czego klienci kupują najwięcej, a czego najmniej. Nie lekceważ ich potrzeb.
• Planuj — oczywiście musisz wiedzieć, jakie produkty chcesz sprzedawać czy jaki posiadasz kapitał początkowy. Opracuj strategię biznesową, określ grupę docelową i zbierz rozwiązania, z jakich chcesz korzystać.

Koronawirus a branża e-commerce

Obecnie śmiało można stwierdzić, że panująca pandemia koronawirusa na zawsze zmieni całą branżę e-commerce. Już teraz można zauważyć, że wiele sklepów stacjonarnych ze względu na obostrzenia postanowiło skupić swoją działalność na sprzedaży w sieci. Niestety, część sklepów stacjonarnych musiało zostać zamkniętych ze względu na wprowadzony reżim sanitarny. Niektóre z nich postanowiły jednak spróbować sprzedawać swoje produkty w internecie. Przykładem takiego działania może być sieć sklepów Empik. Po pierwszej fali pandemii w Polsce postanowili nie otwierać ponownie części swoich sklepów stacjonarnych i skupić się właśnie na sprzedaży online.

Tylko w 2020 roku zakupy w sieci zrobiło 73% polskich internatów. Jeszcze w zeszłym roku było to 62% ankietowanych, natomiast w 2018 aż o 17% mniej niż obecnie. Trzy lata temu niewiele ponad połowa aktywnych użytkowników internetu w Polsce zrobiła zakupy w sieci.* Liczby wskazują na niezwykle dynamiczny rozwój branży, jaką jest e-commerce. Zwiększa się również liczba osób, która dzięki odpowiednim regulacjom prawnym zaczęła ufać zakupom przez internet. W niedalekiej przyszłości prawdopodobnie czeka nas jeszcze większy wzrost osób robiących zakupy w sieci.

Dla konsumenta zakupy przez internet wiążą się z niezwykłą wygodą: nie ruszając się z miejsca, mogą oni złożyć zamówienie, opłacić je i odebrać w wybranym punkcie lub we własnym domu. Przede wszystkim jest to jednak ogromna oszczędność czasu. Nie trzeba tracić go na dostanie się do sklepu i wyczekiwanie w kolejkach. W czasie pandemii wiele osób przyzwyczaiło się do tego sposobu robienia zakupów. Prawdopodobnie nawyk robienia zakupów z domu zostanie z nimi na przyszłe lata — nie jest za późno, aby sprawdzić swoje siły w sprzedaży elektronicznej.

F jak FTP

Protokół FTP jest angielskim skrótem od File Transfer Protocol, co oznacza protokół transferu plików. Czym zatem jest ten 8-bitowy protokół? Pozwala on na nawiązanie połączenia klient FTP – serwer FTP za pomocą protokołu TCP (protokołu sterowania transmisją) w modelu TCP/IP. Dzięki niemu możesz efektywnie przesyłać duże pliki lub kilka plików jednocześnie. Protokół ten jest najczęściej używany do wysyłania plików na serwer lub hosting, w szczególności do plików stron internetowych. Przykładowo, dzięki FTP możesz w łatwy sposób umieścić pliki CSS strony opartej na systemie WordPress.

Każdorazowo nawiązywane są dwa połączenia pomiędzy klientem a serwerem — jedno odpowiada za przesyłanie poleceń (połączenie sterujące działające na porcie 21), natomiast drugie — za przesyłanie danych z i do serwera (działające na porcie 20). Za jego pomocą można również pobrać pliki z serwera, np. w celu wykonania kopii zapasowej. W tym celu korzystamy z klienta FTP dostępnego w każdym systemie operacyjnym. Konieczne jest jednak wcześniejsze uruchomienie takiej usługi na serwerze.

Jako że FTP jest protokołem dwukierunkowym, pozwala on zarówno na pobieranie plików, jak również ich przesyłanie do serwera.

Tryby serwera FTP

Przy każdym nawiązywaniu połączenia konieczna jest autoryzacja użytkownika, zazwyczaj za pomocą podania loginu i hasła. Ze względu na sposób nawiązywania połączenia, serwer FTP może działać w dwóch trybach, zależnych od zapory sieciowej (ang. firewall) i serwera pośredniczącego (ang. proxy):

• tryb aktywny — połączenie rozpoczyna serwer,
• tryb pasywny — oba połączenia ustanawiane są przez klienta FTP.

Dla wydajnego, efektywnego i wygodnego korzystania z połączenia sieciowego FTP zalecane jest posiadanie programu służącego do obsługi takich połączeń. Przykładem darmowego rozwiązania pozwalającego na korzystanie z serwera FTP jest FileZilla. Jest to oprogramowanie typu open source, które obsługuje nie tylko połączenia FTP, ale też FTPS (połączenie FTP za pomocą protokołu TLS) czy SFTP. Często takie aplikacje nazywane są klientem FTP lub agentem komunikacyjnym, natomiast hosting lub serwer, na który wysyłane są pliki — serwerem FTP.

FileZilla nie jest jednak jedyną możliwością. Istnieje wiele innych, darmowych rozwiązań, np. Total Commander, gFTP, FlashFXP czy WinSCP. Istnieje również możliwość zaopatrzenia się w płatną wersję oprogramowania, czyli FileZilla Pro. Wspiera ona dodatkowe zabezpieczenia podczas korzystania z chmur (np. Dropbox, Microsoft OneDrive, Google Drive czy Google Cloud Storage).

Jak korzystać z protokołu?

Z klienta FTP można korzystać z poziomu wiersza poleceń, jednak jest to bardzo niewygodne. Większość przeglądarek posiada wbudowanego klienta FTP, co w zupełności wystarcza do pobrania plików z serwera.

Alternatywą dla rozwiązania FTP jest połączenie SFTP, czyli SSH File Transfer Protocol. Ten protokół nie obsługuje plików z czystym tekstem, jednak dane przesyłane za jego pomocą są bezpieczniejsze dzięki dodatkowemu szyfrowaniu.

Z FTP wiążą się również takie protokoły, jak:

• IMAP
• POP3
• SSH

Jak skonfigurować połączenie protokołem FTP w AZ.pl?

Do konfiguracji połączenia protokołem FTP konieczne jest użycie jednego z poniższych programów. Nie istnieje „najlepszy program do obsługi FTP” — takie stwierdzenie jest bardzo subiektywne, wobec tego każda osoba powinna samodzielnie wybrać program, który będzie dla niej najlepszy. W każdym z programów konieczne jest uzupełnienie takich samych informacji. Jedyną różnicą jest w tym wypadku interfejs graficzny aplikacji. Jeśli posiadasz konto w AZ.pl i zakupiony hosting, dane do logowania dla klienta FTP znajdziesz w Panelu klienta AZ.pl:

1. Zaloguj się do Panelu klienta.
2. Z menu po lewej stronie wybierz „Usługi WWW”.
3. Wybierz kafelek z serwerem, dla którego chcesz poznać dane dostępowe dla klienta FTP.
4. W drugim rzędzie kafelków odnajdź „Konta FTP”. Jeśli nie masz jeszcze konta, wybierz opcję „Utwórz”:
5. Wypełnij pola „Login” i „Hasło”. Z listy rozwijanej możesz wybrać, dla których domen ma działać konto FTP. Odznacz suwakiem opcję „Cała zawartość serwera WWW”,  jeśli nie chcesz, aby możliwe było zarządzanie katalogiem głównym oraz wszystkimi podkatalogami na hostingu. Zatwierdź operację przyciskiem „Wyślij”.
6. Jeśli posiadasz już konto, z tego miejsca możesz sprawdzić swój login. Nie możesz jednak sprawdzić hasła. Możesz jednakże je zmienić. W tym celu z listy rozwijanej „Opcje” wybierz Pokaż wszystkie.
   
7. Odnajdź konto, dla którego chcesz zmienić hasło i kliknij „Edytuj”.
8. Edytuj dane w dowolny sposób i zatwierdź operację przyciskiem „Wyślij”.

FileZilla

1. Uruchom program FileZilla.
2. Wybierz pierwszą z ikon widocznych na pasku (ikona menedżera stron ).
3. Z lewej strony okna wybierz Nowy adres.
4. Uzupełnij lub wybierz z listy rozwijanej następujące pozycje:
   • Serwer — domena przypisana do Twojego serwera (domena nie może być przekierowana na inny serwer — rekord A musi być ustawiony na dany serwer) lub adres IP serwera (jeśli nie jest to adres współdzielony)
   • Port — 21 (lub 22 jeśli łączysz się z zagranicy)
   • Protokół —FTP – protokół transferu plików lub SFTP
     • jeśli korzystasz z SFTP, wybierz zakładkę Zaawansowane na górze okienka
     • w polu Domyślny katalog zdalny wpisz /home/users/użytkownik (np. /home/users/nazwa@example.com)
     • w wyskakującym okienku kliknij OK.
   • Szyfrowanie — Jeżeli dostępne, używaj bezpośredniego FTP przez TLS
   • Typ logowania — Normalne lub Pytaj o hasło — zaleca się wybranie drugiej opcji ze względu na jej większe bezpieczeństwo. Zapamiętanie hasła może ułatwić włamanie się na serwer osobom trzecim.
   • Użytkownik — Twoja nazwa użytkownika dla konta FTP (np. nazwa@example.com) lub nazwa Twojego serwera (np. serwer98327)
   • Hasło — Twoje hasło (aktywne jeśli w polu Typ logowania wybrano Normalne)
5. Przejdź do zakładki Ustawienia przesyłania (na górze okienka, obok Zaawansowane).
6. W polu Typ transferu wybierz Pasywny i zatwierdź operację przyciskiem OK, aby zapisać wprowadzone dane.
7. Wybierz Połącz, aby nawiązać połączenie.

WinSCP

1. Uruchom program WinSCP.
2. Po uruchomieniu programu pokaże się okno dialogowe. Uzupełnij następujące pozycje:
   • Protokół pliku — wybierz protokół FTP (inną opcją jest SFTP lub SCP)
   • Nazwa hosta — domena przypisana do Twojego serwera (domena nie może być przekierowana na inny serwer – rekord A musi być ustawiony na dany serwer) lub adres IP serwera (jeśli nie jest to adres współdzielony)
   • Nazwa użytkownika — Twoja nazwa użytkownika dla konta FTP (np. nazwa@example.com) lub nazwa Twojego serwera (np. serwer98327)
   • Numer portu — 22
   • Hasło — hasło do konta FTP
3. Kliknij przycisk Zapisz….

Total Commander

1. Uruchom program Total Commander.
2. Z paska ikon u góry okienka wybierz tę z napisem FTP.
3. W wyskakującym okienku wybierz przycisk Nowe połączenie.
4. Uzupełnij następujące informacje:
   • Sesja — dowolna nazwa dla połączenia
   • Nazwa hosta — domena przypisana do Twojego serwera (domena nie może być przekierowana na inny serwer – rekord A musi być ustawiony na dany serwer) lub adres IP serwera (jeśli nie jest to adres współdzielony)
   • Użytkownik — Twoja nazwa użytkownika dla konta FTP (np. nazwa@example.com) lub nazwa Twojego serwera (np. serwer98327)
   • Hasło — ustalone wcześniej hasło do usługi (nie rekomenduje się jednak zapisywania hasła, gdyż ułatwia to ataki na serwery)
5. Zaznacz checkbox Użyj trybu pasywnego do transferu (jak w przeglądarce WWW).
6. Zakończ i zatwierdź operacje przyciskiem OK.

FlashFXP

1. Uruchom program FlashFXP.
2. Wybierz ikonę rozpoczęcie połączenia ().
3. Jeśli połączenie skonfigurowano już wcześniej, kliknij Historia i wybierz połączenie.
4. Jeśli konfigurujesz połączenie po raz pierwszy, wybierz Szybkie połączenie.
5. Uzupełnij następujące pozycje:
   • jeśli chcesz uzupełnić pola z danymi z poprzedniego połączenia, wybierz z listy rozwijanej o nazwie Historia stworzone wcześniej połączenie
   • Typ połączenia — z listy rozwijanej wybierz FTP
   • Ścieżka lub adres URL — domena przypisana do Twojego serwera (domena nie może być przekierowana na inny serwer — rekord A musi być ustawiony na dany serwer) lub adres IP serwera (jeśli nie jest to adres współdzielony)
   • Port — 21
   • Użytkownik — Twoja nazwa użytkownika dla konta FTP (np. nazwa@example.com) lub nazwa Twojego serwera (np. serwer98327). Jeśli chcesz, aby nazwa użytkownika była ukryta, wybierz checkbox z napisem „Anonimowy”
   • Hasło — ustalone wcześniej hasło do usługi (nie rekomenduje się jednak zapisywania hasła, gdyż ułatwia to ataki na serwery)
   • Serwer proxy — z listy rozwijanej wybierz (domyślnie)
6. Kliknij przycisk Połącz.

*według badań Gemius Polska.